May

Frans Brüggen (1934-2014) verrichte als blokfluitist en dirigent van het Orkest van de Achttiende Eeuw pionierswerk op het gebied van de oude muziek en de historische uitvoeringspraktijk. Minder bekend is

Brüggens liefde voor nieuwe noten. Toen hij in de jaren zestig enzeventig wereldwijd furore maakte als blokfluitvirtuoos, stond er na de pauze steevast een hedendaags werk op zijn lessenaar. Vaak had hij het speciaal laten schrijven, door componisten als Luciano Berio en boezemvriend Louis Andriessen.

Zes jaar na het overlijden van Brüggen brengt het Orkest van de Achttiende Eeuw een hommage aan zijn founding father en dirigent. Op het programma geijkt Brüggen-repertoire, zoals zijn eigenhandige reconstructie van Bachs Fluitconcerto in D-groot, en Mozarts Veertigste symfonie(het eerste stuk dat hij met het Orkest van de Achttiende Eeuw opnam).

Daarnaast is er veel ruimte voor nieuw repertoire. Orkestdirecteur Sieuwert Verster: ‘Gezien Frans’ levenslange fascinatie voor de hedendaagse muziek, leek het ons gepast om hem te eren met een nieuw aan hem opgedragen orkeststuk van Louis Andriessen. Bovendien laten we zo een langgekoesterde wens van Frans in vervulling gaan. Hij zei altijd: ‘Als we met het orkest ooit nieuwe muziek gaan spelen, dan is Louis de componist die het moet schrijven’.’

Verster had aanvankelijk zijn twijfels. Had Andriessen immers niet uit principe een halve eeuw geweigerd om voor orkest te componeren? Maar toen schreef hij Mysteriën voor het Koninklijk Concertgebouworkest, Agamemnon voor het New York Philharmonic, en The Only One voor het Los Angeles Philharmonic. Verster: ‘Blijkbaar had Louis de smaak te pakken, want hij zei meteen ja toen we onze plannen aan hem voorlegden.’

Met May, voor het Orkest van de Achttiende Eeuw en Cappella Amsterdam, voegt Andriessen een vierde titel toe aan een recente trits orkeststukken. Toch heeft het Holland Festival een primeur: nog niet eerder schreef Andriessen voor historisch instrumentarium, en ook de grote rol voor gemengd koor is zeldzaam in zijn oeuvre.

Voor de tekst van May dook Andriessen in de bibliotheek van zijn vader, waar hij op het gelijknamige gedicht van Herman Gorter stuitte. Met zijn gedurfde beeldspraken en hevige emoties is het werk exemplarisch voor de stijl van de Tachtigers, een groep schrijvers die in de late negentiende eeuw de Nederlandse letteren opschudden met een ‘nieuw geluid’.

Naast Andriessens May zijn er nog twee premières tijdens dit concert. De Poolse componist Paweł Szymański is al jaren een vaste bezoeker van het Chopin Festival waar het Orkest van de Achttiende Eeuw iedere zomer speelt. Zijn À la recherche de la symphonie perdue (2018) droeg hij aan Brüggen op.

Lucie Horsch speelt Louis Andriessens Sweet, een stuk voor blokfluit en tape dat hij in 1964 voor Brüggen schreef. Na intensief contact over de partituur maakte Andriessen speciaal voor Horsch een nieuwe versie.