Ga naar de hoofdcontent
English

Altamira 2042

Gabriela Carneiro da Cunha

Het noodlottige verhaal van een ingedamde rivier in een bezwerende installatie


Een recent gebouwde stuwdam dreigt het evenwicht in de hele omgeving van de Braziliaanse Rio Xingu te verstoren. Met een bezwerend theatraal ritueel vraagt de Braziliaanse actrice en regisseur Gabriela Carneiro da Cunha aandacht voor het naderend onheil.

Hoe 'beleeft’ de rivier zelf haar lot? Carneiro da Cunha geeft op het toneel de ruimte aan getuigenissen uit de omgeving van de Rio Xingu en aan geluiden van de rivier zelf. De indamming, een menselijke interventie in de natuur, heeft grote gevolgen voor het bewateringsgebied en het regenwoud eromheen. Het vormt een bedreiging voor vele inheemse groepen en rivierbevolking die in de omgeving wonen. Duizenden mensen uit de gemeente Altamira worden gedwongen te verhuizen.


In haar theatrale installatie laat Carneiro da Cunha de vele geluiden en stemmen, menselijk en niet menselijk, van de rivier horen, van het stromen van het water tot het lawaai van de machines die de enorme stuwdam bouwen. Luister naar de verhalen van de rivierbewoners en laat je onderdompelen in een 'techno-sjamanistisch' ritueel om de aanstaande catastrofe te bezweren.

Lees minder

data

di 7 juni 2022 20:30

wo 8 juni 2022 20:30

prijzen

  • standaard € 23
  • CJP/student € 12

informatie

  • Portugees boventiteling: Engels, Nederlands

  • 1 uur 30 minuten (zonder pauze)

gerelateerd

Achtergrond

‘Als de rivier kon praten, zou ze huilen,’ zegt een Braziliaanse man genaamd João Pereira da Silva in de voorstelling Altamira 2042. ‘Het komt door de stuwdam, de op twee na grootste en ergste ter wereld. Dat ding vermoordt de rivier, het water, de vissen en de Brazilianen die bij de rivier leven. Het vermoordt alles.’


De oudere man is te zien op een scherm. Hij is een van de vele mensen die de Braziliaanse actrice, theatermaker en onderzoeker Carneiro da Cunha heeft gesproken en gefilmd voor haar performance-installatie Altamira 2042. De Rio Xingu, een zijrivier van de Amazone, loopt dwars door het tropische regenwoud in Brazilië. Het vormt een levensader voor de vele inheemse groepen en rivierbevolking die er leven.


Achtergrond

‘Als de rivier kon praten, zou ze huilen,’ zegt een Braziliaanse man genaamd João Pereira da Silva in de voorstelling Altamira 2042. ‘Het komt door de stuwdam, de op twee na grootste en ergste ter wereld. Dat ding vermoordt de rivier, het water, de vissen en de Brazilianen die bij de rivier leven. Het vermoordt alles.’


De oudere man is te zien op een scherm. Hij is een van de vele mensen die de Braziliaanse actrice, theatermaker en onderzoeker Carneiro da Cunha heeft gesproken en gefilmd voor haar performance-installatie Altamira 2042. De Rio Xingu, een zijrivier van de Amazone, loopt dwars door het tropische regenwoud in Brazilië. Het vormt een levensader voor de vele inheemse groepen en rivierbevolking die er leven.


De mens als catastrofe

Carneiro da Cunha doet onderzoek naar de rivieren in haar land. Haar project bestaat uit het registreren en verspreiden van de stemmen van mensen en de geluiden van elementen uit de omgeving van deze rivieren en hun bewoners, die momenteel catastrofale tijden beleven. Haar project werpt een nieuw licht op het idee van het antropoceen, dat door de Braziliaanse journalist Eliane Brum treffend wordt gedefinieerd als ‘het moment waarop de mens niet langer bang is voor een catastrofe, maar zelf de catastrofe wordt’.


Na Guerrilla Girls in 2015, dat over de Araguaia-rivier ging, maakte ze in 2019 Altamira 2042, waarin de Xingu centraal staat. Dit seizoen gaat de voorstelling op tournee langs grote Europese theater- en kunstenfestivals. De titel verwijst naar de stad Altamira, die aan de Xingu ligt. Nabij deze stad is onlangs de Belo Monte-waterkrachtcentrale gebouwd, de op twee na grootste ter wereld. De effecten van deze stuwdam op de flora, fauna en mens zijn gigantisch.


Oneerlijk verdeeld

Volgens Carneiro da Cunha is het kritieke punt al lang bereikt. Uit het Manifest voor de Amazone, middelpunt van de wereld dat de Altamirabevolking voor de voorstelling schreef: ‘Wij, die verenigd zijn in het centrum van de wereld vragen: zitten we, dankzij deze klimaatramp, allemaal in hetzelfde schuitje? En wij zeggen: nee. De meesten van ons zitten in een papieren bootje. Een minderheid bevindt ze op een trans-Atlantisch schip. Degenen die de klimaatcrisis hebben veroorzaakt, zullen er het minst door worden getroffen. Degenen die hem niet hebben veroorzaakt, zullen als eersten de grootste impact ervan ondervinden. Ze lijden nu al.’


Manifest

Altamira 2042 is een theatrale installatie, waarin ecologen, kunstenaars, rivierbewoners en ontheemden aan het woord komen. Hun stemmen worden afgewisseld met geluiden van de ruisende rivier en het woud. Op het podium worden al deze verschillende stemmen uitgedrukt door de performer (Carneiro da Cunha zelf). Als een soort 'techno-sjamaan', met een storm van geluiden en visuals via luidsprekers en licht, neemt ze het publiek mee op een surrealistische en ceremoniële reis, met als ultieme droom en doel de vernietiging van de dam.

Uit het manifest: ‘Wie zijn wij? Wij zijn degenen die het bos niet bezitten. Wij zijn het bos zelf. Wij zijn degenen die de natuur niet vernietigen. Wij zijn de natuur. Wij zijn degenen die veel verschillende kleuren en vormen en talen en seksualiteiten en kosmologieën en culturen hebben. Wij zijn ook degenen die onze kracht halen uit onze verschillen.’

Lees minder

  • © Eryk Rocha (Gabriela Carneiro da Cunha)

  • Altamira 2042 © Nereu Jr

    © Nereu Jr 2019

  • Altamira 2042 © Nereu Jr

    © Nereu Jr 2019

  • Altamira 2042

    © Nereu Jr 2019

  • Altamira 2042 © Nereu Jr

    © Nereu Jr 2019

  • Altamira 2042 © Nereu Jr

    © Nereu Jr 2019

Credits

concept Gabriela Carneiro da Cunha creatie Gabriela Carneiro da Cunha regie Gabriela Carneiro da Cunha, Xingu River artistiek advies Cibele Forjaz regieassistentie João Marcelo Iglesias, Clara Mor, Jimmy Wong artistieke medewerking Dinah De Oliveira, Sonia Sobral met teksten van Raimunda Gomes Da Silva, João Pereira Da Silva, Povos Indígenas Araweté E Juruna, Bel Juruna, Eliane Brum, Antonia Mello, Mc Rodrigo – Poeta Marginal, Mc Fernando, Thais Santi, Thais Mantovanelli, Marcelo Salazar, Lariza technologie Bruno Carneiro, Computadores Fazem Arte multimedia design Bruno Carneiro, Rafael Frazão beeld Eryk Rocha, Gabriela Carneiro da Cunha, João Marcelo Iglesias, Clara Mor, Cibele Forjaz videomontage João Marcelo Iglesias, Rafael Frazão, Gabriela Gonçalves tekstredactie Gabriela Carneiro da Cunha, João Marcelo Iglesias geluid Felipe Storino, Bruno Carneiro kostuums Carla Ferraz licht Cibele Forjaz ontwerp installatie Carla Ferraz, Gabriela Carneiro da Cunha productie installatie Carla Ferraz, Cabeção, Ciro Schou visueel ontwerp Rodrigo Barja lichaamstraining Paulo Mantuano, Mafalda Pequenino research Gabriela Carneiro da Cunha, João Marcelo Iglesias, Cibele Forjaz, Clara Mor, Dinah De Oliveira, Eliane Brum, Sonia Sobral, Mafalda Pequenino, Eryk Rocha productieleiding Gabriela Gonçalves productie Corpo Rastreado, Aruac Filmes coproductie Mitsp – São Paulo International Theater Festival, FarOFFa Festival internationale vertegenwoordiging Judith Martin / Ligne Directe fotografie Nereu Jr., Clara Mor, Rafael Frazão teaser Renato Vallone, Rafael Frazão
HF in conversation with Gabriela Carneiro da Cunha

HF in conversation with Gabriela Carneiro da Cunha

HF in conversation with Gabriela Carneiro da Cunha

Hoe is een voorstelling tot stand gekomen? Waar halen makers hun inspiratie vandaan? Wat vormde het beginpunt en welke uitdagingen kwamen ze onderweg tegen? Deze gesprekken bieden een inkijkje in werk en achtergrond van de festivalkunstenaar.

-> lees meer

meer theater